اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى عَلِيِّ بْنِ مُوسَى الرِّضَا الْمُرْتَضَى الْإِمَامِ التَّقِيِّ النَّقِيِ‏ وَ حُجَّتِكَ عَلَى مَنْ فَوْقَ الْأَرْضِ وَ مَنْ تَحْتَ الثَّرَى الصِّدِّيقِ الشَّهِيدِ, صَلاَةً كَثِيرَةً تَامَّةً زَاكِيَةً مُتَوَاصِلَةً مُتَوَاتِرَةً مُتَرَادِفَةً كَأَفْضَلِ مَا صَلَّيْتَ عَلَى أَحَدٍ مِنْ أَوْلِيَائِكَ‏

گزارش وضعیت بخش کشاورزی در سال زراعی 1400 -1399 گویای عجایبی از جمله بیشترین تولید محصولات آب بر در استان های گرم و خشک است ، عجایب دیگر این گزارش چیست؟

 

رعیت نواز-  بررسی اسناد و آمارهای وزارت جهاد کشاورزی درخصوص تولید محصولات کشاورزی، نشان می‌دهد به موازات شدت یافتن خشکسالی در دو دهه اخیر در کشور، تولید محصولات آب‌بر هم رشد داشته و این افزایش بیشتر در استان‌هایی صورت گرفته که اکنون درگیر فرونشست و بحران آب هستند. به اعتقاد کارشناسان، نداشتن آمایش سرزمینی در حوزه کشاورزی و نقشه راه سبب شده تا نتوان برنامه‌ریزی های اصولی و پایداری برای حفظ ذخایر و ثروت موجود کشور انجام داد. این در حالی است که 13 سال از تصویب لایحه الگوی کشت می گذرد اما به رغم شعارهای متعدد، تاکنون توجهی به این موضوع نشده است. هرچند به تازگی  وزارت جهاد کشاورزی گزارشی از وضعیت بخش کشاورزی در سال زراعی  1399-1400منتشر کرده اما بررسی این گزارش نکات عجیبی دارد که مشخص است الگوی کشت درستی وجود ندارد تا در کنار کنترل قیمت محصولات بتوان مصرف آب در کشور را هم مدیریت کرد چون حدود 90 درصد آب شیرین در کشور در بخش کشاورزی مصرف می شود. به هر حال در ادامه به بررسی گزارش وزارت جهاد کشاورزی در سال زراعی    1399-1400پرداخته ایم که نشان 
می دهد تولید محصولات آب بر بیشتر در استان های خشک اتفاق افتاده است. عجایب دیگر این گزارش را با هم مرور می کنیم.
 
سهم پایین تولید زمین‌های دیم
در سال زراعی   1399-1400سطح زیر کشت محصولات حدود ۱۱میلیون هکتار بوده که از این مقدار50.45 درصد متعلق به زمین‌های دیم و 49.55 درصد مربوط به زمین آبی بوده است. با این حال سهم تولید زمین‌های زیر کشت دیم به شدت پایین بوده و به طور کلی تنها 7.63 درصد از محصولات از این زمین‌ها برداشت شده و بیش از ۹۲درصد از تولیدات زراعی کشور در زمین‌های آبی بوده و بیشترین تولید با کشت آبی را هم استان‌‌های فارس، اصفهان و خراسان رضوی داشته اند؛ یعنی تمرکز تولید زراعی آبی در استان‌هایی است که آب و هوای خشک دارند و بالا بودن سهم تولیدات کشاورزی در این استان‌ها تنها به دلیل دارا بودن زمین‌های زراعی آبی است.
در زمین های کشاورزی چه می کارند؟
از 11 میلیون هکتار زمین زیرکشت، 80.18 درصد به کشت غلات، 3.79 درصد به کشت حبوبات، 4.86 درصد به کشت محصولات صنعتی، 2.96 درصد به کشت سبزیجات، 1.3 درصد به کشت نباتات علوفه ای و 0.49 درصد به سایر موارد اختصاص داشته است.
در جدول پیوست سهم هرکدام از بخش های بالا از تناژ محصول نهایی کشور قابل مشاهده است.
بیشترین تولید محصولات زراعی در استان‌‌های خشک
تمرکز تولید محصولات زراعی در استان‌هایی است که آب و هوای خشک دارند و استان‌های خوزستان، فارس، اصفهان، خراسان رضوی، آذربایجان غربی و تهران بیشترین سهم را در وزن محصولات نهایی کشاورزی به خود اختصاص داده‌اند و در مقابل استان کهگیلویه و بویراحمد با دارا بودن آب و هوای کوهستانی و منابع آبی فراوان در رتبه آخر میزان وزنی تولید محصولات کشاورزی قرار گرفته است.
کاشت محصول آب بر در استان های خشک
بیشترین میزان تولید «آبی» در سال زراعی گذشته، مربوط به «ذرت علوفه ای» بوده است. ذرت علوفه ای، سومین محصول زراعی دنیا ازنظر سطح زیر کشت و دومین محصول بعد از گندم از نظر میزان تولید است که علاوه بر تامین دانه و علوفه مورد نیاز مرغداری ها و دامداری ها درصنعت غذایی، شیمیایی و دارویی نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است. به نظر می رسد که اقلیم گرم و خشک ایران کشاورزان را به سمت تولید این محصول کشانده است چرا که این گیاه نیاز به درجه حرارت بالای 20 درجه سانتی گراد دارد اما همزمان ذرت، گیاهی است که برای رشد به شدت نیاز به آب هم پیدا می کند، براساس گزارش ها تولید هر کیلو ذرت بین 750 تا 1500 لیتر آب مصرف می کند. طبق گزارش وزارت جهاد کشاورزی در سال زراعی گذشته، 10.8 میلیون تن از این محصول تولید شده که متاسفانه بیشتر در استان هایی با اقلیم گرم و خشک کاشته شده است. فارس 22.2 درصد، تهران 14 درصد، خوزستان 12.1 درصد، اصفهان 10.1 درصد و خراسان رضوی 7.1 درصد از سهم تولید این گیاه را در دست داشته اند.
تولید حدود 50 درصد گندم کشور در 5 استان
رتبه دوم میزان تولید، مربوط به گندم آبی با تولید حدود8.18 میلیون تن است که استان‌های خوزستان با سهم16.83  درصدی، فارس با سهم11.34  درصدی، کرمانشاه با سهم7.12  درصدی، خراسان رضوی با سهم 6.4 درصدی و گلستان بـا سهم5.35 درصدی در رتبه‌های اول تا پنجم تولید کنندگان گندم آبی کشور قرار داشته‌اند. این پنج استان در مجموع حدود47.03  درصد از کل تولید گندم آبی کشور را تأمین کردند.
جایگاه چغندرقند، نیشکر و یونجه
بعد از ذرت علوفه ای و گندم، رتبه سوم میزان تولید، مربوط به چغندرقند با تولید حدود 6.26میلیون تن است. نیشکر هم با تولید حدود5.32  میلیون تن در رتبه چهارم قرار دارد که99.97  درصد آن در استان خوزستان کشت می شود. رتبه پنجم میزان تولید هم مربوط به یونجه آبی با تولید حدود3.51  میلیون تن است.
خوزستان رتبه اول تولید محصولات زراعی، استان های خشک در رتبه های بعدی!
خوزستان با آب‌وهوایی گرم و شرجی رتبه اول تولید محصولات در سال زراعی  1399-1400 را به خود اختصاص داده است؛ به طور میانگین17.4  درصد از کل تولیدات زراعی کشور در خوزستان است. بعد از آن فارس با سهم5.9 درصد و بعد هم اصفهان با سهم5.3 درصد. استان های خراسان رضوی، آذربایجان غربی و تهران هم در رده های بعدی قرار دارند. حضور استان های فارس، اصفهان و خراسان رضوی در رتبه های بالای تولید محصولات کشاورزی در حالی است که این سه استان به ترتیب رتبه های 3، 16 و 11 را در بین سطح زیرکشت استانی به خود اختصاص داده اند. یعنی تمرکز تولید در استان هایی است که هم آب و هوای خشک دارند و هم سطح زیر کشت کمتری را به خود اختصاص داده اند. بالا بودن سهم تولیدات کشاورزی در این استان ها آن هم با دارا بودن زمین های زراعی آبی را می توان جزو «عجایب کشاورزی در ایران» نامید. به طور مثال در حالی که این استان های خشک و کم آب در رده های بالای تولید محصولات کشاورزی هستند و منابع آبی را می بلعند؛ استان کهگیلویه و بویراحمد با دارا بودن آب و هوای کوهستانی و منابع آبی فراوان در رتبه آخر میزان وزنی (0.4درصد) تولید محصولات کشاورزی قرار گرفته است! استان هایی نظیر اردبیل، کردستان، چهارمحال و بختیاری و گیلان نیز به رغم دارا بودن مزایای کشاورزی، در نیمه دوم این جدول حضوردارند.

 

بازدید مدیر عامل محترم صندوق جناب آقای مهندس رضوی خبیر از کارخانه خوراک دام دردانه چناران به منظور آشنایی از اقدامات و استفاده از ظرفیت و توانمندی این کارخانه برای اعضا، در این بازدید جناب آقای مهندس جعفری معاونت برنامه ریزی و توسعه سرمایه گذاری صندوق ایشان را همراهی کردند.

اولین نشست فراخوان در خصوص افزایش سرمایه صندوق حمایت از توسعه بخش کشاورزی با حضور مدیر جهاد کشاورزی مشهد با محوریت عضویت تشکلهای واجد شرایط در صندوق استان بالاخص در حوزه صنعت در سازمان جهاد کشاورزی مشهد برگزار شد.

ایسنا/خراسان رضوی مدیرعامل صندوق حمایت از توسعه بخش کشاورزی خراسان رضوی گفت: مکاتبه‌ای با شرکت مادر تخصصی صندوق‌های حمایت از توسعه سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی انجام شده تا شرکت‌های دانش بنیان و استارت‌آپ‌های فعال در استان را عضو صندوق کرده و از دانش این شرکت‌ها بهره‌مند شده و همچنین بتوانیم تسهیلات ارزان قیمتی در جهت توسعه و تجاری‌سازی ایده‌ها و اختراعات آن‌ها ارائه کنیم.

حمیدرضا رضوی خبیر در گفت‌وگو با ایسنا در رابطه با برنامه‌های صندوق‌های حمایت از توسعه بخش کشاورزی استان در سال جاری اظهار کرد: دولت به منظور سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی و توسعه کشاورزی اواخر برنامه سوم اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و همزمان با تشکیل وزارت جهاد کشاورزی بر اساس ماده ۱۲ قانون تشکیل وزارت جهادکشاورزی تصویب کرد که از محل فروش اموال و امکانات مازاد وزارت کشاورزی در سطح ۱۰۰۰ میلیارد ریال صندوق‌های حمایت تشکیل شوند. هدف از این کار این بود که این صندوق‌ها به عنوان یک نهاد توسعه‌ای بتوانند منابع ارزان قیمت به بخش کشاورزی تزریق ‌کنند و از طرفی تجلی واگذاری کار به خود نمایندگان و تشکل‌ها در بخش باشد.

وی با بیان اینکه این صندوق‌ها در اواخر سال‌ ۸۲ تشکیل شدند، ادامه داد: در خراسان رضوی به دلیل اینکه نتوانستند آورده تشکل‌های بخش کشاورزی را واریز کنند، در سال ۸۳ این صندوق تشکیل نشد؛ ولی در سال ۸۸ با سرمایه ۷.۲ میلیارد تومانی که از این میزان ۴.۷ میلیارد تومان به صورت تعهدی و ۲.۵ میلیارد تومان واریزی به صورت نقدی توسط دولت و تشکل‌های بخش کشاورزی استان صورت گرفت، با سهام سرمایه ۲۷۶ سهامدار این صندوق تشکیل شد. در حال حاضر صندوق خراسان رضوی با سرمایه بیش از ۷ میلیارد تومان و عضویت ۳۸۹ تشکل صندوق اول کشور به لحاظ سرمایه است.

مدیرعامل صندوق حمایت از توسعه بخش کشاورزی خراسان رضوی در رابطه با اینکه این صندوق‌ها چگونه می‌توانند در بخش کشاورزی نقش داشته باشند، توضیح داد: صندوق‌ها آیین‌نامه‌های مختلفی دارند و بر اساس این آیین‌نامه‌ها توانسته‌اند در تامین نقدینگی به صورت تشکل‌های عضو حضور یافته و به بخش کشاورزی قراردادی ورود پیدا کنند. همچنین بتوانند با منابع ارزان قیمت، قیمت تمام شده پول در بخش کشاورزی را کاهش دهند.

رضوی خبیر ضمن اشاره به اینکه در صندوق حمایت از توسعه بخش کشاورزی، نماینده سهام دولت «شرکت مادر تخصصی صندوق‌های حمایت از توسعه سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی» است، بیان کرد: این شرکت مادر مطابق قانون حداکثر ۴۹ درصد می‌تواند سرمایه صندوق را داشته باشد. این صندوق‌ها شامل صندوق‌های استانی، شهرستانی، تخصصی، منطقه‌ای، عشایر و زنان هستند. این شرکت به عنوان یک شرکت مادر تمام این صندوق‌ها را تحت پوشش قرار داده است. از طرفی در زمان‌های افزایش سرمایه و همچنین تشکیل حضور این شرکت به عنوان نماینده دولت در هیات مدیره این صندوق‌ها حضور دارد.

مدیرعامل صندوق حمایت از توسعه بخش کشاورزی خراسان رضوی خاطرنشان کرد: به طور مسلم سایر صندوق‌های حمایت از توسعه بخش کشاورزی کشور با استفاده از ظرفیت‌های قانونی توانستند از تکمیل سرمایه سهمیه دولت به میزان ۳۷۰ میلیارد تومان استفاده کنند. در خراسان رضوی بیشتر مدیریت منابع ناشی از رسوب کمک‌های بلاعوض دولتی بوده است که توانسته است باعث تکمیل سرمایه سهم دولت تا ۴۰.۵ درصد سرمایه صندوق شود.

رضوی خبیر ضمن اشاره به شعار سال که «تولید، دانش بیان و اشتغال آفرین» است، تصریح کرد: فرمایشات مقام معظم رهبری در خصوص سال تولید دانش بنیان و اشتغال آفرین بر همه تولیدکنندگان یک حجت بود؛ چراکه بتوانند از تکنولوژی روز و استارت‌آپ‌ها بهره‌برداری کنند. ضمن اینکه ارزش افزوده‌ای برای تولید خود به وجود بیاورند که باعث اشتغال و توسعه پایدار نیز بشوند. در همین راستا صندوق حمایت از توسعه بخش کشاورزی خراسان رضوی مکاتبه‌ای با  شرکت مادر تخصصی صندوق‌های حمایت از توسعه سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی داشته است. 

وی اضافه کرد: این مکاتبه انجام شده تا به ما نیز اجازه دهند تا شرکت‌های دانش بنیان و استارت‌آپ‌های فعال در استان را عضو صندوق حمایت از توسعه بخش کشاورزی خراسان رضوی کنیم تا از دانش این شرکت‌ها بهره‌مند شویم. همچنین بتوانیم تسهیلات ارزان قیمتی در جهت توسعه و تجاری‌سازی ایده‌ها و اختراعات آن‌ها ارائه کنیم. در این رابطه اعلام کردیم که شرکت‌های دانش بنیان در استان که ثبت اختراعی دارند به صندوق مراجعه کرده تا بتوانیم شرایط ملحق شدن به صندوق استان را آماده و یا با هماهنگی صندوق، تشکل‌های استان بتوانند از این ظرفیت بهره‌مند شوند.

مدیرعامل صندوق حمایت از توسعه بخش کشاورزی خراسان رضوی در رابطه با اعتبارات صندوق گفت: سرمایه صندوق، منابع داخلی صندوق است و ما توانستیم اعتبارات و منابع مالی را در بین بخش کشاورزی توزیع کنیم. این اعتبارات در سال گذشته بالغ بر۲۰۳۶ میلیارد ریال بوده است که از این مبلغ منابع داخلی ۱۶۴۸ میلیارد ریال در قالب قرض‌الحسنه کارمزد ۴ درصد و ۳۸۸ میلیارد ریال با کارمزد ۱۵-۱۲ درصد به سهام داران پرداخت شده است.

رضوی خبیر گفت: اعتبارات دولتی در حوزه کمک‌های بلاعوض آبیاری و قنوات جمعا ۵۸۸۸ میلیارد ریال سهم مشارکت دولت بوده است که به حساب صندوق واریز شده است که به مرور بر اساس پیشرفت فیزیکی باز توزیع شده است.

وی در رابطه با کمک‌های بلاعوض دولتی در حوزه بازسازی و نوسازی قنوات بیان کرد: کل قنوات بازسازی شده از سال ۷۲ تا کنون، ۳۸۰۸ رشته قنات معادل ۵۷ درصد قنوات بوده است که از سال ۷۲ تاکنون بازسازی شده است. طبق قراردادی که صندوق با سازمان جهاد کشاورزی استان داشته است، از این میزان ۴۹۷ رشته معادل ۷.۵ درصد توسط صندوق سهم بلاعوض مشارکت دولت داده شده و ما بین متقاضیان باز توزیع شده است. کل اعتبارات واریزی به صندوق ۶۴۴ میلیارد ریال بوده است که از این میزان ۴۷۰ میلیارد ریال باز توزیع برای بازسازی قنوات صورت گرفته است. همچنین در سطح استان ۷۸ هزار و ۵۵۲ هکتار آبیاری تحت فشار جمعاً صورت گرفته است.

مدیرعامل صندوق حمایت از توسعه بخش کشاورزی خراسان رضوی ادامه داد: در حال حاضر کل اعتباراتی که دولت به حساب صندوق حمایت از توسعه بخش کشاورزی خراسان رضوی واریز کرده است، ۵۸۸۸ میلیارد ریال بوده که از این میزان ۵۳۹۶ میلیارد ریال برای سامانه‌های نوین آبیاری به متقاضیان پرداخت شده است.

رضوی خبیر تصریح کرد: صندوق حمایت از توسعه کشاورزی خراسان رضوی در هشت زیر بخش کشاورزی شامل زراعت و باغبانی، دام و طیور، عشایری، صنایع کشاورزی، شیلات، مکانیزاسیون، شرکت‌های خدمات فنی و مشاوره‌ای و منابع طبیعی و یک شرکت مادر تخصصی که به عنوان سهامدار، دارای عضو است. کل سهام بخش خصوصی در حال حاضر ۱۰۶ میلیارد و ۳۱۲ میلیون تومان است که معادل ۵۹.۵ درصد کل سرمایه صندوق است و سهم شرکت مادر تخصصی به نمایندگی از دولت ۷۲ میلیارد و ۳۸۸ میلیون تومان است که معادل ۴۰.۵۱ درصد است.

وی با تاکید بر اینکه صندوق حمایت استان در بخش‌های مختلفی تاکنون توانسته است نقش‌آفرینی کند، ادامه داد: این صندوق در ارتباط با تامین نهاده‌های دامی از طریق بورس، واردات و کشاورزی قراردادی در زنجیره گوجه‌فرنگی، سیلاژ ذرت، زنجیره گوشت قرمز و سفید، پنبه، آلو، شیر و همچنین تولید بذر در بخش خصوصی توانسته‌است نقش‌آفرینی کند.

مدیرعامل صندوق حمایت از توسعه بخش کشاورزی خراسان تصریح کرد: در قانون برنامه ششم توسعه اعلام شده است که سرمایه صندوق‌ها باید ۷ درصد ارزش سرمایه گذاری در بخش باشد. اگر قیمت تولیدات در استان را برای مثال ۳۵۰ هزار میلیارد تومان در نظربگیریم، طبق این ۷ درصد، سهام سرمایه صندوق استان باید به رقم ۲۵۰۰ میلیارد تومان برسد که با فرض تحقق ۲۰ درصد آن سرمایه صندوق استان باید ۵۰۰ میلیارد تومان باشد در صورتی که مبلغ در حال حاضر ۷/۱۷۸ میلیارد تومان است. بنابراین ما فعلا توانسته‌ایم وضع موجود را حفظ کنیم و نگه‌داریم رشد تورم بسیار بالا است و قیمت نهاده چه در بخش زراعی و چه در بخش دامی دائماً افزایش پیدا می‌کند و ما فقط تنها کاری که توانسته ایم انجام دهیم که افراد بتوانند خود را در وضعیت موجود حفظ کنند.

وی ضمن تاکید بر اینکه صندوق باید بتواند اثرگذار باشد، گفت: برای این اثرگذاری، دولت باید بتواند سهام خود را در این صندوق تکمیل کند. در حال حاضر درصد سهام دولت ۴۰.۵ در صندوق است و برای اینکه بتواند به ۴۹ درصد برسد تقریبا ۳۰ میلیارد تومان کسر دارد. برای این کسری مکاتبات زیادی با سازمان جهادکشاورزی استان و سازمان مدیریت و برنامه ریزی و استانداری محترم مبنی بر اینکه طبق بند «ب» تبصره ۳ ماده ۳۱ قانون احکام دائمی این ظرفیت قانونی وجود دارد که ۵ درصد اعتبار تملک دارایی را به افزایش سرمایه صندوق‌ها اختصاص دهد.

مدیرعامل صندوق حمایت از توسعه بخش کشاورزی خراسان رضوی با بیان اینکه ماده ۱۲ و ماده ۱۷ قانون افزایش بهره وری بخش کشاورزی بیانگر تامین سرمایه دولت از محل فروش املاک مازاد است، اضافه کرد: مشکلی که درحال حاضر وجود دارد این است که این املاک در حال حاضر شناسایی شده‌اند؛ ولی نگرانی بابت این وجود دارد که این املاک فروخته شود و پول آن برگشت پیدا نکند. در قانون برنامه و بودجه سال ۱۴۰۱ دیده شده است که ۳۰۰هزار میلیارد ریال از محل فروش اموال به افزایش سرمایه صندوق‌ها اختصاص پیدا کند.

وی خاطرنشان کرد: امیدواریم ظرف یک الی دو سال دولت بتواند سهام خود را تامین کند و به تبع آن بخش خصوصی نیز بتواند سهام خود را وارد صندوق کند؛ چراکه تا زمانی که دولت سهام سرمایه خود را نیاورد، بخش خصوصی امکان افزایش سرمایه خود را ندارد. از طرفی دیگر تشکل‌های واجد شرایط عضویت در صندوق که شناسایی شدند که حدودا  ۱۶۰۰ تشکل است، در صورتی که در حال حاضر تعداد  ۳۸۹ تشکل عضو صندوق هستند، برای اینکه این اعضای جدید  بتوانند به صندوق بپیوندند، می‌خواهیم که فرمانداران و مدیران محترم جهاد کشاورزی شهرستانها تشکل‌ها را تشویق کنند و دولت هم بتواند سهام سرمایه خود را تکمیل تا ورود افراد به صندوق راحت‌تر صورت پذیرد. 

مدیرعامل صندوق حمایت از توسعه بخش کشاورزی خراسان رضوی در رابطه با مشکلات دیگری که در خصوص این صندوق‌ها وجود دارد، اظهار کرد: طبق بند«ل» ماده ۲۸ قانون تنظیم بخشی از مقررات دولت یک درصد حق عاملیت از کارمزد ناشی از اعتبارات دولتی برای صندوق‌های حمایت حذف شده است. در این رابطه مکاتباتی انجام شده است که آن یک درصد کارمزد برگردد تا حداقل هزینه‌های دفتری و تبعات ناشی از توزیع جبران شود. از طرف دیگر در قانون برنامه و بودجه سال ۱۴۰۱ معافیت‌های مالیاتی برای بعضی از صندوق‌ها اختصاص داده شده است؛ چرا که از سال ۱۴۰۱ کل سود ناشی از منابع داخلی و اعتبارات دولتی مالیات به آن تخصیص پیدا می‌کند و ما تقاضا کرده‌ایم که صندوق ما نیز معافیت داشته باشد.

وی اضافه کرد: امیدواریم برنامه هفتم توسعه به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی شود که صندوق‌ها بتوانند نقش‌آفرین باشند و خدمات خود را در جهت توزیع ارزان قیمت اعتبارات دولتی و بازرگانی انجام دهند.

 

آگهی دعوت به مجمع عمومی فوق العاده و مجمع عمومی عادی سالیانه

شرکت صندوق حمایت از توسعه بخش کشاورزی استان خراسان رضوی

 

مصرف 90 درصدی و هدر رفت 67 درصدی آب در کشاورزی در کنار هزینه 100 میلیون دلاری سالانه برای واردات بذر تنها بخشی از مشکلات کشاورزی سنتی ما به شمار می آید که امنیت غذایی کشور را هم تهدید می کند. راهکار دانش بنیان شدن کشاورزی و تحقق مطالبه رهبر انقلاب چیست؟

 

مصطفی عبدالهی – بخش کشاورزی ما از عرصه دانش‌بنیان عقب مانده و باید این عقب‌ماندگی را جبران کنیم؛ این یکی از مطالبات مهم رهبر معظم انقلاب است که در تبیین شعار سال مطرح و بر آن تاکید کردند.

مزیت های دانش بنیان شدن کشاورزی

دانش‌بنیان شدن کشاورزی مزیت‌های عمده‌ای برای هر کشور خواهد داشت که رهبر انقلاب هم به سه مورد مهم آن اشاره کردند: «امنیت غذایی»، «افزایش درآمد کشاورزان»، «حل مشکل کمبود آب». همه این‌ها دست‌یافتنی است اگر طبق نظر کارشناسان و به فرموده رهبر انقلاب، شرکت‌های دانش‌بنیان ما جدی‌تر به این حوزه ورود کنند و اقداماتی مانند «اصلاح بذر»، «آبیاری نوین»، «شیوه‌های جدید تولید» و «بهره‌وری بهتر از آب و خاک» در دستور کار قرار بگیرد.

وضعیت بغرنج کشاورزی ما

مرور گزارش‌ها و آمارهای وزارت نیرو و رسانه‌های رسمی، به خوبی نشان می‌دهد که چرا دانش‌بنیان شدن کشاورزی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است:

* تازه ترین گزارش سازمان ملل نشان می‌دهد که بعد از هند، آمریکا، چین و پاکستان، ما پنجمین کشور جهان هستیم که طی 70 سال گذشته (از 1950 تا 2020 میلادی) بیشترین میزان برداشت از آب‌های زیرزمینی کشورمان را داریم و بحران‌های شدیدی در انتظارمان خواهد بود.

* در کشور ما بیش از 90 درصد آب، در بخش کشاورزی مصرف می‌شود، در حالی که این سهم در کشورهای توسعه یافته 30 درصد است.

* از هر 100 متر مکعب آب مصرفی در بخش کشاورزی فقط 33 متر مکعب آن به درستی مصرف و 67 متر مکعب آن اسراف می‌شود. به عنوان مثال برنج‌کاری در ایران 1.5 برابر دنیا به آب نیاز دارد و این آمار درمورد محصولات دیگری نظیر چغندر قند، ذرت و غلات نیز به همین شکل است.

* طبق اعلام سازمان تحقیقات و آموزش و ترویج کشاورزی کشور، در سال‌های اخیر سالانه 100 میلیون دلار برای واردات بذر به کشور هزینه شده است.

* در کنار این آمارها، وضعیت نگران‌کننده خشکسالی و کم‌بارشی را هم فراموش نکنیم: متوسط سالانه بارندگی در جهان حدود 860 میلی‌متر است و متوسط درازمدت آن در ایران 250 میلی‌متر.

* نتیجه مدیریت غلط حوزه کشاورزی در کشور به گونه‌ای بوده که گاهی مجبور به واردات سیب‌‌زمینی شده‌ایم و گاهی سیب‌های باغ‌هایمان به دلیل انبوه تولید و نداشتن امکانات نگهداری، پوسیده و دور ریز شده است.

* وابستگی ما به واردات محصولات غذایی و کشاورزی هم بسیار نگران‌کننده است و به عنوان نمونه، طبق آمار گمرک، از کل 38 میلیارد دلار واردات کشور در سال 99، حدود 27 درصد آن (معادل 10 میلیارد دلار) برای واردات بخش کشاورزی و 19 درصد آن (معادل 7.9 میلیارد دلار) برای واردات کالاهای اساسی هزینه شده است؛ کالاهایی مانند گندم، برنج، ذرت، دانه و کنجاله سویا، جو، شکرخام، روغن سویا، روغن آفتابگردان و گوشت گاو.

فقط 4 درصد دانش بنیان ها

آمارها به خوبی نشان می‌دهد که حتما و قطعا ما هم باید مانند دیگر کشورها به سمت دانش‌بنیان‌کردن کشاورزی پیش برویم اما نبود حمایت‌های کافی سبب شده حضور فناوران در این عرصه چندان چشمگیر نباشد و از 6632 شرکت دانش‌بنیان (آمار تا روز گذشته) فقط 279 شرکت در حوزه کشاورزی فعال باشند؛ یعنی 4 درصد!

حمایت مجلس از دانش بنیان ها

اما حالا با تمرکز بر تولید دانش‌بنیان در سال جدید، امیدواری به ایجاد تحول در این حوزه بیشتر شده است و صحبت‌های دیروز رئیس مجلس درباره قانون جهش تولید دانش‌بنیان و بودجه 11 هزار میلیارد تومانی آن هم این امیدواری را بیشتر کرد. «محمدباقر قالیباف» در جلسه علنی دیروز این نکته را گفت که: «مجلس با در نظر گرفتن بودجه 11 هزار میلیارد تومانی، امکان محقق‌ شدن هدف‌گذاری و مطالبات رهبر معظم انقلاب در توسعه تولید دانش‌بنیان توسط دولت، به عنوان متولی اصلی امر را فراهم کرده است».

تشکیل کارگروه ویژه در سازمان بازرسی 

رئیس سازمان بازرسی کل کشور هم در نشست دیروز شورای عالی قضایی، از تشکیل کارگروه حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان خبر داد و گفت: هر ماه حداقل یک جلسه با حضور مسئولان شرکت‌های دانش‌بنیان خواهیم داشت و مسائل و دغدغه‌های آن‌ها را رسیدگی می‌کنیم.

برنامه دولت چیست؟

دولت هم برای دانش بنیان شدن کشاورزی برنامه‌هایی ارائه کرده و «سیدجواد ساداتی نژاد» وزیر جهاد کشاورزی به مهم‌ترین برنامه‌های این حوزه اشاره کرده است:

*  ایجاد قرارگاه کشاورزی دانش‌بنیان و تدوین بسته سیاستی حمایت از تولید دانش‌بنیان

* امضای تفاهم‌نامه با معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری برای افزایش تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان این حوزه از 4 درصد به 20 درصد کل شرکت‌ها

* انتشار فراخوان دریافت طرح و ایده‌های فناورانه کشاورزی دانش‌بنیان در پایگاه maj.ir/danesh

 

 

 

به گزارش روابط عمومی صندوق حمایت از توسعه بخش کشاورزی خراسان رضوی به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت جهاد کشاورزی، در راستای لبیک به فرامین و تاکیدات رهبر معظم انقلاب و تحقق شعار سال در حوزه‌های مرتبط با بخش کشاورزی، وزارت جهاد کشاورزی از تمامی صاحب‌ نظران، اندیشمندان و متخصصین بخصوص در حوزه‌های مختلف کشاورزی دانش‌بنیان برای دریافت طرح و ایده‌های فناورانه کشاورزی دانش‌بنیان دعوت به عمل می‌آورد.
متقاضیان می‌توانند برای آگاهی بیشتر از عناوین نیازهای فناورانه بخش کشاورزی و ارائه نظرات، ایده‌ها و پیشنهادات خود را از طریق درگاه اینترنتی به آدرس https://maj.ir/danesh اقدام کنند.

رئیس هیات مدیره و مدیرعامل شرکت مادر تخصصی صندوق حمایت از توسعه سرمایه گذاری در بخش کشاورزی در راستای منویات مقام معظم رهبری (مدظله العالی) که سال 1401 را سال «تولید؛ دانش بنیان، اشتغال آفرین» نام گذاری کردند، انتظار می رود تا اهتمام جدی و فراگیر برای تحقق آن در صندوق های حمایت از توسعه بخش کشاورزی صورت پذیرد.

 

به گزارش روابط عمومی و اموربین الملل شرکت مادر تخصصی؛ جانعلی بهزاد نسب؛ رئیس هیات مدیره و مدیرعامل شرکت مادر تخصصی صندوق حمایت از توسعه سرمایه گذاری در بخش کشاورزی برنامه ریزی و انجام اقدامات لازم برای استفاده از ظرفیت تفاهم نامه همکاری این شرکت با معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در حوزه شرکت های دانش بنیان توسط صندوق های حمایت از توسعه بخش کشاورزی، به منظور حمایت از کسب و کارهای کشاورزی به ویژه فعالیت های دانش بنیان، پشتیبانی از کشاورزی قراردادی، حمایت از تکمیل زنجیره های ارزش و تولید در بخش کشاورزی و تقویت و گسترش سرمایه گذاری به ویژه در صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی را خواستار شد.

تماس با ما

مشهد حد فاصل بلوار قرنی 23 و 25 برچ فروردین ورودی اداری دوم طبقه 8

تلفن : 05137237515

تمامی حقوق محفوظ است.

Template Design:Dima Group